2014.12.19, Ἱερὰ Ἀκολουθία Ἀσματικῆς Τριθέκτης


Τελέστηκε στο Βόλο η ΤΡΙΘΕΚΤΗ


 

Με πρωτοβουλία της Διεύθυνσης Πολιτισμού του ΔΟΕΠΑΠ-ΔΗΠΕΘΕ του Δήμου Βόλου
και με τη συνεργασία του Τομέα Ψαλτικής Τέχνης και Μουσικολογίας
της Ακαδημίας Θεολογικών Σπουδών Βόλου

 

Με μεγάλη λαμπρότητα και σε εξαιρετικό πανηγυρικό κλίμα τελέστηκε στον Ι. Ν. Μεταμορφώσεως του Σωτήρος Βόλου, το βράδυ της Παρασκευής 19 Δεκεμβρίου 2014, μια χριστουγεννιάτικη λατρευτική εκδήλωση, την οποία διοργάνωσε ο Δήμος Βόλου και η Διεύθυνση Πολιτισμού του ΔΟΕΠΑΠ-ΔΗΠΕΘΕ, υπό την ακάματη φροντίδα της κας Χρύσας Δραντάκη, στο πλαίσιο του χριστουγεννιάτικου εορταστικού προγράμματος. Πρόκειται για την αναβίωση μιας απολησμονημένης Ακολουθίας του Βυζαντινού Ασματικού (Κοσμικού) Τυπικού, το οποίο εγκαταλείφθηκε από την ορθόδοξη λατρευτική πράξη μετά την Άλωση της Κωνσταντινούπολης, στα 1453. Η τέλεση της Ακολουθίας με την ονομασία ΤΡΙΘΕΚΤΗ ήταν ιδέα και πρόταση του Τομέα Ψαλτικής Τέχνης και Μουσικολογίας της Ακαδημίας Θεολογικών Σπουδών Βόλου προς τον Δήμο Βόλου, και υλοποιήθηκε με τη συμμετοχή (στο Δεξί Αναλόγιο) του Χορού Ψαλτών “Τρίκκης Μελωδοί” (από τα Τρίκαλα) με Χοράρχη τον Επίκουρο Καθηγητή Βυζαντινής Μουσικολογίας του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών (Ε.Κ.Π.Α.) Δημήτριο Μπαλαγεώργο και (στο Αριστερό Αναλόγιο) του Χορού Ψαλτών του Συνδέσμου Ιεροψαλτών Βόλου με Χοράρχη τον Διευθυντή του Τομέα Ψαλτικής Τέχνης και Μουσικολογίας, Επίκουρο Καθηγητής της Ανωτάτης Εκκλησιαστικής Ακαδημίας Αθηνών Κωνσταντίνο Χαριλ. Καραγκούνη.

 

 

Την Ακολουθία, στην οποία χοροστάτησε ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Δημητριάδος και Αλμυρού κ. Ιγνάτιος και παρακολούθησε πλήθος κληρικών και λαϊκών της πόλης μας, προλόγισε με ειδική διάλεξη επί του Ασματικού Τυπικού ο Δημήτριος Μπαλαγεώργος. Στην ομιλία του ο επίκουρος καθηγητής του Πανεπιστημίου Αθηνών περιέγραψε με συντομία αλλά σαφήνεια την εξέλιξη του Τυπικού των ιερών Ακολουθιών, εξήγησε την έννοια και το περιεχόμενο του περίφημου Ασματικού Τυπικού, καθώς και τους λόγους για τους οποίους αυτό εγκαταλείφθηκε, αναφέρθηκε στην Ακολουθία της Τριθέκτης και στη μουσική ανακατάστρωσή της από τον μουσικολόγο καθηγητή Γρηγόριο Θ. Στάθη. Προηγουμένως, ο Διευθυντής του Τομέα Ψαλτικής, σε σύντομο χαιρετισμό του, υπενθύμισε ότι αυτές τις ημέρες συμπληρώνεται ένας χρόνος από την πρώτη επίσημη φανέρωση του Τομέα στο Βόλο. Στο διάστημα αυτό ο Τομέας έχει στελεχωθεί με δώδεκα εσωτερικούς συνεργάτες και ευάριθμους εξωτερικούς, έχει πραγματοποιήσει δύο εξαιρετικές εκδόσεις, ενώ αριθμεί ήδη εικοσιοκτώ συμμετοχές σε διεθνή μουσικολογικά συνέδρια της Ελλάδας και του εξωτερικού (πρόσφατα τριμελές κλιμάκιο του Τομέα επέστρεψε από την Αγία Πετρούπολη). Μάλιστα, ο κ. Καραγκούνης προανήγγειλε, ότι σύντομα θα δρομολογηθεί η εξαιρετική ιδέα της Συμβούλου των Εκπαιδευτικών Μουσικής Θεσσαλίας, της κας Ξανθούλας Παπαπαναγιώτου, (μέλος του Τομέα) για καθιέρωση μιας ετήσια επιστημονικής ημερίδας με θέματα διδακτικής και παιδαγωγικής της Ψαλτικής Τέχνης, αφιερωμένη μόνιμα στη μνήμη του εξαίρετου παιδαγωγού και διδασκάλου Βυζαντινής και Ευρωπαϊκής Μουσικής Χρήστου Κοτόπουλου, ο οποίος υπήρξε εκ των πρώτων συνεργατών του Τομέα.

Κατά την τέλεση της Ακολουθίας της Τριθέκτης ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Δημητριάδος και Αλμυρού κ. Ιγνάτιος απήγγειλε το 24στροφο Κοντάκιο των Χριστουγέννων «Η Παρθένος σήμερον τον Υπερούσιον τίκτει…», το γνωστό εξαίρετο ποίημα του βυζαντινού υμνογράφου Ρωμανού του Μελωδού (Στ΄ αι. μ.Χ.), το οποίο για πρώτη φορά ακούστηκε ολόκληρο σε Ναό τής Μαγνησίας. Στο τέλος της Ακολουθίας, ο Σεβασμιώτατος Ποιμενάρχης μας ευχαρίστησε και επαίνεσε τον συμπροσευχηθέντα ιερό κλήρο, τον πιστό λαό και τους δύο Χορούς Ψαλτών, τον Δήμο Βόλου, το ΔΟΕΠΑΠ-ΔΗΠΕΘΕ και προσωπικά την κα Χρύσα Δραντάκη, προέβαλε το σπουδαίο έργο που επιτελείται από την Ακαδημία Θεολογικών Σπουδών Βόλου (ήδη αναγνωρίστηκε επίσημα ως Ερευνητικό Κέντρο) και ευλόγησε την αγαστή συνεργασία του Τομέα Ψαλτικής της Ακαδημίας Θεολογικών Σπουδών και του Συνδέσμου Ιεροψαλτών Βόλου, πάντοτε για τη δόξα του Αγίου Τριαδικού Θεού, τη διακονία του έργου της Εκκλησίας και την προβολή της εκκλησιαστικής Ψαλτικής Τέχνης, του σπουδαίου αυτού κεφαλαίου του ελληνικού μουσικού πολιτισμού.

 

 

Για την ιστορία του πράγματος ας σημειωθεί ότι την Ακολουθία της Τριθέκτης δημοσίευσε πρώτος ο μακαριστός λειτουργιολόγος καθηγητής της Θεολογικής Σχολής του ΑΠΘ Ιωάννης Φουντούλης, ενώ αποκατάσταση της Ακολουθίας για λατρευτική χρήση, μελοποίηση των υμνογραφικών κειμένων της και έντυπη έκδοσή της πραγματοποίησε το έτος 2000 ο ομότιμος, σήμερα, καθηγητής Βυζαντινής Μουσικολογίας του Τμήματος Μουσικών Σπουδών του Ε.Κ.Π.Α. Γρηγόριος Θ. Στάθης, με την σύμφωνη, τότε, γνώμη του μακαριστού Αρχιεπισκόπου Χριστοδούλου και την έγκριση της Ιεράς Συνόδου της Εκκλησίας της Ελλάδος. Έκτοτε, η Ακολουθία τελείται κάθε χρόνο σε κεντρικούς Ιερούς Ναούς της Πρωτεύουσας και πολλών Μητροπόλεων ανά την Ελλάδα, αλλά και σε άλλες ομόδοξες χώρες του εξωτερικού. Στο Βόλο, πάντως, τελέστηκε για πρώτη φορά. Η δε παρουσία στο Βόλο του Χορού Ψαλτών «Τρίκκης Μελωδοί», ο οποίος, κατά την προεόρτιο περίοδο των Χριστουγέννων, τελεί την Τριθέκτη κάθε χρόνο, τα τελευταία 12 έτη, στα Τρίκαλα και σε άλλες πόλεις της Θεσσαλίας, συνέβαλε τα μέγιστα στην άριστη τέλεσή της στην πόλη μας, δημιουργώντας κλίμα κατάνυξης και ψυχικής ανάτασης ενόψει της μεγάλης γιορτής της χριστιανοσύνης.