4ο Διεθνές Μουσικολογικό και Ιεροψαλτικό Συνέδριο: Κατά Τόπους Ψαλτικές Παραδόσεις

Tο 4^ο Διεθνές Μουσικολογικό και Ιεροψαλτικό Συνέδριο του
Τομέα Ψαλτικής και Μουσικολογίας της Ακαδημίας Θεολογικών Σπουδών
Βόλου, με τίτλο «Κατά Τόπους Ψαλτικές Παραδόσεις», πραγματοποιήθηκε
διαδικτυακά από τις 7 ως τις 9 Φεβρουαρίου 2021.

Το Συνέδριο διερεύνησε τη γεωγραφία της ψαλτικής της βυζαντινής
παράδοσης χθες και σήμερα, αντιμετωπίζοντας θέματα μεθοδολογικά,
δεοντολογικά και ιστοριογραφικά, ζητήματα κωδικολογίας και
παλαιογραφίας, ζητήματα ύφους και μορφολογίας, θέματα ερμηνείας και
επιτέλεσης σε τοπικές παραδόσεις, δισκογραφίας, προσαρμογής του
βυζαντινού μέλους σε άλλες γλώσσες κλπ. Παρουσιάστηκαν 35 εισηγήσεις
από ισάριθμους συνέδρους, ενώ οι ακροατές του Συνεδρίου ξεπέρασαν τους
100. Ένας αριθμός εισηγήσεων ασχολήθηκε με θέματα μελέτης του κατά
τόπους αποθησαυρισμένου χειρόγραφου υλικού, ενώ σημαντικό ποσοστό
αφιερώθηκε σε βιογραφικά στοιχεία προσώπων του τελευταίου αιώνα, αρκετά
από τα οποία έχουν αφήσει και ηχογραφήσεις αρχειακές ή και
δημοσιευμένες, ενώ κάποιοι από τους εισηγητές έθεσαν το θέμα αν η
τοπικότητα αποτελεί πράγματι επιθυμητό στοιχείο για την βυζαντινή
ψαλτική ή κρίνεται ως εξοβελιστέα. Ανάμεσα στους ομιλητές υπήρξαν
διακεκριμένοι διδάσκοντες πανεπιστημίων, υποψήφιοι διδάκτορες και
μεταπτυχιακοί φοιτητές αλλά και ανεξάρτητοι ερευνητές. Τιμώμενο πρόσωπο
του Συνεδρίου υπήρξε ο καλύμνιος πρωτοψάλτης, άρχων μαΐστωρ της Μεγάλης
του Χριστού Εκκλησίας, Γεώργιος Χατζηθεοδώρου.

Έχουμε συνηθίσει όταν γράφουμε (και διαβάζουμε) δελτία τύπου, να
θεωρούμε απαραίτητη τη φράση «πραγματοποιήθηκε στην πόλη μας». Στην
περίπτωση του προκείμενου Συνεδρίου ο όρος αυτός ισχύει μόνο εν μέρει.
Πράγματι, ο Τομέας Ψαλτικής, όπως και η Ακαδημία Θεολογικών Σπουδών στο
σύνολό της, έχουν την έδρα τους στο Βόλο. Ωστόσο, δεν έχει έννοια να
πούμε ότι το Συνέδριο πραγματοποιήθηκε στο Βόλο, καθώς τόσο οι
εισηγητές όσο και οι ακροατές βρισκόταν ο καθένας στον τόπο του, και
συνομίλησαν ουσιαστικά στο διαδίκτυο. Είναι πρώτη φορά που ένα συνέδριο
τέτοιας κλίμακας πραγματοποιείται από την Ακαδημία Θεολογικών Σπουδών
και τα αποτελέσματα υπήρξαν πραγματικά ενθαρρυντικά για το μέλλον,
καθώς απεδείχθη ότι το ψηφιακό μέσο πραγματικά επιτρέπει, παρά τα
επιφαινόμενα και τα συνήθη τεχνοφοβικά στερεότυπα, μια βαθύτερη
επικοινωνία. Επιστέγασμα αυτής της διαπίστωσης αποτέλεσε το γεγονός ότι
οι ακροατές, μετά τη λήξη του Συνεδρίου, έμειναν συνδεδεμένοι στην
ψηφιακή πλατφόρμα επί αρκετή ώρα, ανταλλάσοντας μηνύματα τόσο μεταξύ
τους όσο και με τους εισηγητές.

Το πρόγραμμα του συνεδρίου, φωτογραφικό υλικό, βιογραφικά των εισηγητών
και περιλήψεις των εισηγήσεων υπάρχουν αναρτημένα στις ιστοσελίδες της
Ακαδημίας Θεολογικών Σπουδών Βόλου και του Τομέα Ψαλτικής (εδώ)
, όπως επίσης και στο Φέισμπουκ.

Tα βίντεο των εισηγήσεων: