«…ἐν ἐπιγνώσει ὑμνοῦντας Σε…»
Προϋποθέσεις καὶ Δεξιότητες γιὰ τὴν Ἱερὰ Ψαλμωδία στὴν Ὀρθόδοξη Λατρεία
Βόλος, Τετάρτη 30 Μαΐου (ἀπόγευμα) – Σάββατο 02 Ἰουνίου (μεσημέρι) 2018
Συνεδριακὸ Κέντρο Θεσσαλίας – Μελισσιάτικα Βόλου
Ὁμιλητὴς ἦταν ὁ Κωνσταντίνος Χαριλ. Καραγκούνης, Ἀναπληρωτὴς Καθηγητὴς “Βυζαντινῆς Ἐκκλησιαστικῆς Μουσικῆς” τής Ἀνωτάτης Ἐκκλησιαστικῆς Ἀκαδημίας Ἀθηνῶν καὶ Διευθυντὴς τοῦ Τομέα Ψαλτικῆς Τέχνης καὶ Μουσικολογίας τῆς Ἀκαδημίας Θεολογικῶν Σπουδῶν Βόλου. Continue reading “2019.02.16, “Ἔμπονος Ψαλμῳδία”, Ὁ Δ/ντὴς τοῦ ΤΨΤΜ στὰ Χανιά”
Ὁ Δ/ντὴς τοῦ Τομέα σὲ Στρογγυλὴ Τράπεζα τῶν μελῶν
τοῦ Ἀκαδημαϊκοῦ Βυζαντινομουσικολογικοῦ Δικτύου Ἑλλάδος (Ἀ.Β.Δ.Ἑ)
Ἀπὸ τὰ πλέον σημαντικὰ γιὰ τὸν Τ.Ψ.Τ.Μ. τῆς Ἀ.Θ.Σ.Β. γεγονότα τοῦ τρέχοντος ἀκαδημαϊκοῦ ἔτους ὑπῆρξε ἡ συμμετοχὴ τοῦ δ/ντοῦ τοῦ Τομέα ὡς συνομιλητοῦ στὴν Συζήτηση Στρογγυλῆς Τραπέζης τῶν μελῶν τοῦ Ἀκαδημαϊκοῦ Βυζαντινομουσικολογικοῦ Δικτύου Ἑλλάδος (Ἀ.Β.Δ.Ἑ), μὲ θέμα, «Ἀναδρομικὸς Παραλληλισμὸς Προγραμμάτων Βυζαντινομουσικολογικῶν Σπουδῶν: ἀπὸ τὴν Τριτοβάθμια Ἐκπαίδευση πρὸς τὶς Δευτεροβάθμια καὶ Πρωτοβάθμια», ἡ ὁποία πραγματοποιήθηκε στὸ πλαίσιο τοῦ ὑπὸ τὴν αἰγίδα τῆς Ἑλληνικῆς Μουσικολογικῆς Ἑταιρείας, 10ου Διατμηματικοῦ Μουσικολογικοῦ Συνεδρίου (Κέρκυρα, Τμῆμα Μουσικῶν Σπουδῶν τοῦ Ἰονίου Πανεπιστημίου, 26 – 28 Ὀκτωβρίου 2018). Continue reading “2018.10.27, Ὁ Δ/ντὴς τοῦ Τομέα σὲ Στρογγυλὴ Τράπεζα τῶν μελῶν τοῦ Ἀκαδημαϊκοῦ Βυζαντινομουσικολογικοῦ Δικτύου Ἑλλάδος (Ἀ.Β.Δ.Ἑ)”
Με εξαιρετικά μεγάλη επιτυχία ολοκληρώθηκε στις 10 Σεπτεμβρίου 2017, στη Λευκωσία της Κύπρου, το πενθήμερο (6-10/9/2017) 7ο Διεθνές Μουσικολογικό Συνέδριο “Modus – Modis – Modality”, το οποίο πραγματοποιήθηκε στο Ευρωπαϊκό Πανεπιστήμιο Κύπρου, σε συνεργασία με τον Σύλλογο για τη Μελέτη της μουσικής των Βαλκανίων της Διεθνούς Μουσικολογικής Εταιρείας (IMS Regional Association for the Study of Music of the Balkans). Continue reading “2017.09.06, Λευκωσία, 7ο Διεθνὲς Μουσικολογικὸ Συνέδριο “Modus-Modis-Modality””
Την ανακοίνωση του Δ/ντού του Τομέα στο εν λόγω συνέδριο μπορείτε να δείτε ή να κατεβάσετε ΕΔΩ: εδώ
Συνέδριο 2η Διεπιστημονικὴ Συνάντηση-Ἡμερίδα τῆς Ἀνωτάτης Ἐκκλησιαστικῆς Ἀκαδημίας Ἀθηνῶν
Θεματική «Α΄ Κορ 15, 42: Οὕτω καὶ ἡ ἀνάστασις τῶν νεκρῶν. Σπείρεται ἐν φθορά, ἐγεί-ρεται ἐν ἀφθαρσία»
Διοργάνωση Ἀνωτάτη Ἐκκλησιαστικὴ Ἀκαδημία Ἀθηνῶν
Τόπος, Χρόνος Κηφισιὰ Ἀθηνῶν, 23/05/2017 (Αἴθουσα Ἐκδηλώσεων Ἀ.Ἐ.Ἀ.Ἀ.)
Ἀνακοίνωση «Τὰ σημάδια τῶν Φθορῶν τῆς ἐκκλησιαστικῆς μουσικῆς σημειογραφίας καὶ ὁ ρόλος τους στὴ βυζαντινή, μεταβυζαντινὴ καὶ σύγχρονη μελοποιία»
Περίληψη Ἀπὸ τὴν πρώτη ἐμφάνιση τῆς μουσικῆς σημειογραφίας γιὰ τὴν καταγραφὴ τῆς βυζαντινῆς ἐκκλησιαστικῆς Ψαλτικῆς Τέχνης, τὸν 10ο αἰῶνα, ἕως καὶ τὴν σύγχρονη ἐν χρήσει Νέα Μέθοδο ἀναλυτικῆς σημειογραφίας τῆς Ἐκκλησιαστικῆς Μουσικῆς, τὰ σημάδια μὲ τὴν ὀνομασία ΦΘΟΡΑΙ ἔχουν ἀδιάλειπτη παρουσία δέκα καὶ πλέον αἰώνων στὸ σημειογραφικὸ – θεωρητικὸ γίγνεσθαι αὐτῆς. Ποιές μελοποιητικὲς ἀνάγκες ἀπαίτησαν τὴν ἐπινόηση αὐτῶν τῶν σημαδίων σὲ τόσο πρώιμη ἐποχή; Ποιός ὁ ρόλος τους στὴν βυζαντινή, μεταβυζαντινὴ καὶ σύγχρονη μελοποιία; Πόσο ἀπαραίτητα εἶναι σήμερα στὴν σύγχρονη μελοποιητικὴ καὶ διδακτικὴ πράξη τῆς Ψαλτικῆς Τέχνης;
Ἐκδόθηκε Ἡ ἐργασία εἶναι ὁλοκληρωμένη καὶ ἀναμένονται ὁδηγίες μορφοποιήσεώς της γιὰ ὑποβολή της πρὸς ἔκδοση στὰ Πρακτικὰ τῆς Ἡμερίδος.
Συνέδριο 2ο Ἱεροψαλτικὸ Συνέδριο Κρήτης
B’ Ιεροψαλτικό Συνέδριο Κρήτης,
Η Ψαλτική Τέχνη στη Σύγχρονη Εκκλησιαστική και Κοινωνική Πραγματικότητα
Χανιά, 2-4 Δεκεμβρίου 2016
Κωνσταντῖνος Χαριλ. Καραγκούνης
Ἐπίκουρος Καθηγητὴς Βυζαντινῆς Ἐκκλησιαστικῆς Μουσικῆς τῆς Ἀνωτάτης Ἐκκλησιαστικῆς Ἀκαδημίας Ἀθηνῶν.
Διευθυντὴς τοῦ Τομέα Ψαλτικῆς Τέχνης καὶ Μουσικολογίας τῆς Ἀκαδημίας Θεολογικῶν Σπουδῶν Βόλου.
Δ/νση Κατοικίας: Ἀμοργοῦ 6Β – Τ.Κ. 385 00 – Βόλος – Τηλ. Κινητό: 6947774647 – E-mail: kxkaragounis8@gmail.com
ΤΟ «ΟΛΟΝ» ΚΑΙ ΤΑ «ΕΠΙΜΕΡΟΥΣ» ΣΤΗΝ ΨΑΛΤΙΚΗ
ΠΕΡΙΛΗΨΗ
Η ανανέωση, αναμόρφωση, ίσως-ίσως η αποκατάσταση της Ψαλμωδίας ως λατρευτικής τέχ-νης, δεν μπορεί να γίνει μόνο από τη βαθιά και ευρεία γνώση της θεωρίας της μουσικής, της ιστορίας ή της παλαιογραφίας, αλλά απαιτεί, πρώτα απ’ όλα, τη μελέτη και την υιοθέτηση των θεολογικών προϋποθέσεων της Ψαλμωδίας, όπως αυτές παραδίδονται από τον Κυριακό, αποστολικό και πατερι-κό λόγο. Άραγε, υπάρχει ένα «ολον» στην Ψαλτική και τί είναι αυτό; Ποιά είναι τα επιμέρους στοιχεία που συνθέτουν το «όλον» στην Ψαλμωδία; Πώς συσχετίζεται η Ψαλμωδία ως «όλον», με την έννοια του «Όλου» στην Ορθόδοξο θεολογία;
Στο εν λόγω συνέδριο ο Δ/ντής του Τομέα συμμετείχε με την εξής Κεντρική Ομιλία:
ΚΧΚ, Ανακοίνωση 2ου Ιεροψαλτικού Συνεδρίου Κρήτης (Χανιά)
Συνέδριο Ε΄ Συνέδριο Ἁλμυριωτικῶν Σπουδῶν
Θεματική «Ἱστορία – Ἀρχαιολογία – Λαογραφία Ἀχαΐας Φθιώτιδας»
Διοργάνωση Φιλάρχαιος Ἑταιρεία Ἁλμυροῦ «Ἡ Ὄθρυς»
Τόπος, Χρόνος Ἁλμυρὸς Μαγνησίας, 14-16/10/2016
Ἀνακοίνωση «Ὁ Βυζαντινὸς Ἐκκλησιαστικὸς Μελουργὸς Λέων Ἀλμυριώτης – Μιὰ πρώτη ἀπόπειρα συνδέσεώς του μὲ τὸν Ἁλμυρὸ Μαγνησίας»
[ΣΥΛΛΟΓΙΚΟ ΕΡΓΟ: Ἡ μελέτη ἀποτελεῖ συλλογικὸ ἔργο μετὰ τοῦ υἱοῦ μου Χαριλάου Κ. Καραγκούνη, τελειοφοίτου, τότε, τοῦ Τμήματος Λαϊκῆς καὶ Παραδοσιακῆς Μουσικῆς τοῦ Τ.Ἐ.Ἱ. Ἠπείρου.]
Περίληψη Στοὺς βυζαντινοὺς καὶ μεταβυζαντινοὺς χειρόγραφους κώδικες Ἐκκλησιαστικῆς Μουσικῆς ἀνθολογοῦνται, σὺν τοῖς ἄλλοις, καὶ μερικὲς μελοποιήσεις ἐκκλησιαστικῶν λατρευτικῶν ὕ-μνων, οἱ ὁποῖες ἀποδίδονται σὲ ἕναν ὄχι τόσο γνωστό, οὔτε ἰδιαιτέρως ἀνθολογημένο μελουργὸ μὲ τὴν ἐπωνυμία Λέων Ἀλμυριώτης. Πρόκειται, σαφῶς γιὰ πρόσωπο τῆς βυζαντινῆς περιόδου, πιθανότατά των πλησίον της Ἁλώσεως τῆς Κωνσταντινουπόλεως αἰώνων, τοῦ ὁποίου, πάντως, τὰ ἔργα ἀνθολογοῦνται καὶ στὰ ἐκκλησιαστικὰ μουσικὰ χειρόγραφά της μεταβυζαντινῆς περιόδου. Μὲ βάση τὴν ἐπωνυμία Ἀλμυριώτης καὶ ἀρχικῶς μόνο μὲ αὐτή, γίνεται στὴν παροῦσα εἰσήγηση μιὰ πρώτη ἀπόπειρα συνδέσεως τοῦ ἐν λόγω μελουργοὺ μὲ τὸν Ἁλμυρό της Μαγνησίας. Ἂν ἀποδειχθεῖ κάτι τέτοιο, τότε θὰ διευρύνει ἀκόμη περισσότερο τὶς γνώσεις τῆς ἐπιστήμης τῆς Βυζαντινῆς Μουσικολογίας γιὰ τὴν ψαλτικὴ παράδοση τῆς περιοχῆς, μάλιστα δὲ γιὰ ἕνα πολὺ μεγάλο βάθος χρόνου. Ποιὰ κωδικολογικὰ καὶ λοιπὰ ἱστορικὰ δεδομένα μποροῦν νὰ στηρίξουν ἢ νὰ ἀπορρίψουν τὴν ἀνωτέρω πρόταση;.
Συνέδριο 2ο Διεθνὲς Μουσικολογικὸ καὶ Διεπιστημονικὸ Συνέδριο
Θεματική «“Ἀπὸ Χοροῦ καὶ Ὁμοθυμαδόν” – Ἐξελίξεις καὶ Προοπτικὲς τῆς Διεπιστημονικῆς Ἔρευνας γιὰ τὴν Ψαλτική»
Διοργάνωση Τομέας Ψαλτικῆς Τέχνης καὶ Μουσικολογίας τῆς Ἀκαδημίας Θεολογικῶν Σπουδῶν Βόλου, μὲ τὴν αἰγίδα τῆς Ἱ.Μητροπόλεως Δημητριάδος καὶ Ἁλμυροῦ
Τόπος, Χρόνος Βόλος, 09-11/06/2016 (Συνεδριακὸ Κέντρο «ΘΕΣΣΑΛΙΑ»)
Ἀνακοίνωση «Οἱ θεολογικὲς διδασκαλίες τοῦ Ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Σιναΐτου περὶ Ψαλμωδίας, ὅπως ἀποτυπώνονται στὴν συγγραφὴ αὐτοῦ “Κλίμαξ τῶν Ἀρετῶν”»
Περίληψη Ὁ Ἅγιος Ἰωάννης ὁ συγγραφέας τῆς «Κλίμακος», ὁ ἡγούμενος τῆς Ἱερᾶς Μονῆς Ἁγίας Αἰ-κατερίνης τοῦ Σινᾶ, εἶναι ὁ συγγραφέας τῆς περίφημης ἀσκητικῆς συγγραφῆς «Ἡ Κλίμαξ τῶν Ἀρετῶν». Στὸ κλασσικὸ αὐτὸ ἔργο, ὁ Ἅγιος Ἰωάννης περιγράφει μία σοφὴ μέθοδο, διὰ τῆς ὁποίας ὁ ἄνθρωπος μπορεῖ νὰ ἐγείρεται ἀπὸ τὸν ὕπνο τῆς ραθυμίας καὶ νὰ πλησιάζει τὸν Θεό, διὰ τῆς πνευματικῆς ζωῆς. Κατὰ τὴν διάρκεια τῆς μάχης μὲ τὸ ἐγώ του, ὁ ἄνθρωπος πρέπει νὰ ἀνέβει μία ἀνοδικὴ πορεία τριάντα ἀρετῶν, προκειμένου νὰ φθάσει στὰ τελευταῖα σκαλοπάτια τῆς «Κλίμακος», ποὺ εἶναι ἡ πίστη, ἡ ἐλπίδα καί, τελικῶς, ἡ ἀγάπη. Σύμφωνα μὲ τὶς διδασκαλίες τῶν ὀρθοδόξων Πατέρων τῆς Ἐκκλησίας, ἡ Ψαλμωδία εἶναι ἕνα πολύτιμο ἐργαλεῖο, ἕνα ἀπαραίτητο ὄργανο καὶ βοήθημα γιὰ ὅποιον ἐπιθυμεῖ νὰ σώσει τὴν ψυχή του. Πρόκειται γιὰ ἕνα ἐξαιρετικὸ μέσο προσευχῆς, εὐχαριστίας καὶ δοξολογίας τοῦ Ἁγίου Τριαδικοῦ Θεοῦ. Ἐντούτοις, ὁ Ἰωάννης τῆς Κλίμακος δὲν περιγράφει μόνον τὶς θετικὲς ἐπιδράσεις τῆς Ψαλμωδίας στὴν ἀνθρώπινη ψυχή, ἀλλά, ἐπίσης, προειδοποιεῖ τὸν πιστὸ γιὰ τοὺς κινδύνους, τοὺς ὁποίους μπορεῖ νὰ ἀντιμετωπίσει, ὅποιος δὲν κάνει σωστὴ χρήση τῆς Ψαλμωδίας. Αὐτὸ συμβαίνει, διότι στὴν ἀνθρώπινη ψυχὴ ὑπάρχουν πολλὰ πάθη, ὅπως, ἐγωισμός, ἐγωπάθεια, ἐγωκεντρικότητα, ὑπερηφάνεια, ὑπεροψία, κενοδοξία, οἴηση, φιλαρέσκεια καὶ ἄλλα, τὰ ὁποῖα μποροῦν νὰ μετατρέψουν τῆς Ψαλμωδία ἀπὸ ὄργανο σωτηρίας σὲ ὄργανο ἀπωλείας καὶ θανάτου τῆς ψυχῆς.
Ἐκδόθηκε Ἡ παροῦσα Κεντρικὴ Ὁμιλία ἐκδόθηκε δίγλωσση, σὲ Ἑλληνικὴ καὶ Ἀγγλικὴ γλῶσσα (σὲ δίστηλο κείμενο στὶς σελ. 25-68 καὶ ὁ Χαιρετισμὸς τοῦ Συνεδρίου στὶς σελ. 12-14), στὰ Ἠλεκτρονικὰ Πρακτικὰ τοῦ Συνεδρίου. Ἐπιμελητὲς Ἐκδόσεως: Κωνσταντῖνος Χαριλ. Καραγκούνης – Κωστὴς Δρυγιανάκης, ἔκδοση Τομέα Ψαλτικῆς Τέχνης καὶ Μουσικολογίας τῆς Ἀκαδημίας Θεολογικῶν Σπου-δῶν Βόλου, ἐκδόσεις «ΕΚΔΟΤΙΚΗ ΔΗΜΗ-ΤΡΙΑΔΟΣ», Βόλος Δεκέμβριος 2017, σελίδες 470 (ISBN-13: 978-618-82650-7-3). Ὁ Τόμος τῶν Ἠλεκτρονικῶν Πρακτικῶν εἶναι ἀναρτημένος στὸν ἰστότοπο τοῦ Τ.Ψ.Τ.Μ. τῆς Ἀ.Θ.Σ.Β. (www.tomeaspsaltikis.gr) ἐδῶ: (https://tomeaspsaltikis.gr/el/ἠλεκτρονικὰ-πρακτικὰ-τοῦ-2ου-δμδσ-το/ ).
