Ολοκλήρωση Συνεδρίου
Στα Σκόπια της πΓΔΜ πραγματοποιήθηκε, στις 24 και 25 Νοεμβρίου, το 19 ο Διεθνές Συμπόσιο Βαλκανικής Λαογραφίας, με τίτλο «Παράδοση και σύγχρονα θέματα στα Βαλκάνια», που οργανώθηκε από το επιστημονικό Ινστιτούτο Λαογραφίας «Μάρκο Τσεπενκόφ» του Πανεπιστημίου «Άγιοι Κύριλλος και Μεθόδιος» των Σκοπίων. Ο Τομέας Ψαλτικής Τέχνης και Μουσικολογίας της Ακαδημίας Θεολογικών Σπουδών Βόλου εκπροσωπήθηκε από τον επιστημονικό συνεργάτη του, Κωστή Δρυγιανάκη, που μίλησε με θέμα «Η ψαλτική στις Ορθόδοξες εκκλησίες: Προφορικότητα και μουσικός εγγραμματισμός, ευρήματα και ανακατασκευές. Μια εθνογραφική προσέγγιση», θέτοντας θέματα για την απουσία, ουσιαστικά, της εθνογραφικής έρευνας στο χώρο της ψαλτικής και τους δρόμους που ακολούθησε η σχετική μουσικολογική έρευνα. Ακολουθεί η περίληψη της ανακοίνωσης.
Η ψαλτική στις ορθόδοξες εκκλησίες:
Προφορικότητα και μουσική εγγραματοσύνη, ευρήματα και ανακατασκευές
Μια εθνογραφική προσέγγιση
Στην Ελλάδα, παρόλο που πέρασε σχεδόν ένας αιώνας αφότου η Μέλπω Μερλιέ υπογράμμισε την ανάγκη εθνογραφικής προσέγγισης στην λεγόμενη Βυζαντινή μουσική, τόσο η ψαλτική όσο και η μουσικολογική κοινότητα αρνούνται ουσιαστικά να ακολουθήσουν αυτό το δρόμο. Η εθνογραφική εργασία στην επαρχιακή Ελλάδα τις τελευταίες δεκαετίες, σε συνδυασμό τόσο με το ηχογραφημένο και εκδομένο ηχητικό υλικό, όσο και με τις γραπτές πηγές (μουσικά κείμενα αλλά και κείμενα λόγου), όχι μόνο αναδεικνύει την ύπαρξη μιας πληθώρας τοπικών ιδιωμάτων, που έχουν χαρακτηριστικά λαϊκής μουσικής, αλλά φέρνει επίσης στην επιφάνεια μια οργανωμένη προσπάθεια ομογενοποίησης, ενισχυμένη από την μουσική τυπογραφία ήδη από τις αρχές του 19ου αιώνα, όπως επίσης και προσπάθειες ανακατασκευής ενός φαντασιακού ένδοξου μουσικού παρελθόντος από διανοούμενους οραματιστές. Ποια είναι τα κύρια χαρακτηριστικά της ψαλτικής των ναών που αντιπαρατίθενται στις συναυλιακές ανακατασκευές της Βυζαντινής μουσικής; Ποιες δυνάμεις οδήγησαν στη δημιουργία ανακατασκευών και την αναθεώρηση των ερμηνευτικών πρακτικών της Βυζαντινής μουσικής; Αυτές οι ερωτήσεις και οι πιθανές απαντήσεις τους έχουν να κάνουν κυρίως με θέματα κοινωνικής ανθρωπολογίας παρά με τη μουσικολογία αυτή καθεαυτή.
