Συνέδριο Πανελλήνιο Συμπόσιο
Θεματική «Μουσικὴ Θεωρία καὶ Ἀνάλυση»
Διοργάνωση Ἀριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης. Σχολὴ Καλῶν Τεχνῶν. Τμῆμα Μουσικῶν Σπουδῶν
Τόπος, Χρόνος Θεσσαλονίκη, 29/09 – 01/10/2006 (Τμῆμα Μουσικῶν Σπουδῶν)
Ἀνακοίνωση «Ἀνάλυση καὶ διδακτικὴ τοῦ Βυζαντινοῦ Ἐκκλησιαστικοῦ Μέλους »
Περίληψη Ἡ Ψαλτικὴ Τέχνη εἶναι «ποικίλη καὶ πολυσχιδής». Ἐντούτοις, ἡ μελοποιητική της ἀνάπτυ-ξη εἶναι ἀποτέλεσμα ἁρμογῆς ‘θέσεων’ (μουσικῶν φράσεων), παγίως ὁρισμένων ἀπὸ τὴν μακροχρόνια παράδοση τῶν μεγάλων διδασκάλων τῆς τέχνης. Ὅλα τὰ εἴδη ἐκκλησιαστικοῦ μέλους, σὲ ὅποιο Γένος Μελοποιίας (Εἱρμολογικό, Στιχηραρικό, Παπαδικό) καὶ ἂν ἀνήκουν, ὅποιο δρόμο ἀναπτύξεως (σύντομο, ἀργοσύντομο, ἀργό, καλοφωνικό) καὶ ἂν ἀκολουθοῦν, χαρακτηρίζονται ἀπὸ αὐτὴν τὴν ἰδιότυπη περὶ συνθέσεως ἀντίληψη τῶν Βυζαντινῶν. Ἡ κατανόηση καί, ἑπομένως, ἡ γνώση τῆς μορφολογίας τῶν βυζαντινῶν μελῶν (τὸ «κατὰ θέσεις μελίζειν») μὲ συγκεκριμένες μεθόδους ἀναλύσεως, ἐκτὸς ἀπὸ σημαντικὸ ἐφόδιο τῶν ἑρμηνευτῶν τῆς Ψαλτικῆς Τέχνης, ἀποτελεῖ καὶ μοναδικὸ ἐργαλεῖο – βοήθημα στὰ χέρια τῶν διδασκάλων αὐτῆς: Πρόκειται γιὰ μέσον ἀποτελεσματικό, ὥστε νὰ ἐπιτυγχάνεται ταχεία καὶ εὔκολη ἐκμάθηση τῆς μουσικῆς σημειογραφίας τῆς Νέας Μεθόδου ἀναλυτικῆς γραφῆς. Ἀποφεύγονται, κατ’ αὐτὸν τὸν τρόπο οἱ ἄσκοπες ἀσκήσεις τύπου solfege, οἱ ὁποῖες ταλαιπω-ροῦν ἐπὶ μισὸ καὶ πλέον διδακτικὸ ἔτος καὶ ἀπογοητεύουν τοὺς ἀρχάριους μαθητὲς τῆς Ψαλτικῆς. Ἐπιτυγχάνεται ἐνωρὶς εὐχέρεια τῶν σπου-δαστῶν στὴν ἐκ πρώτης ὄψεως ἀνά-γνωση τῆς βυζαντινῆς παρτιτούρας. Ἐξοικειώνονται οἱ ψάλτες μὲ τὴν ὀρθὴ παρασήμανση τοῦ ἐκ-κλησιαστικοῦ μέλους, ἀποκτώντας ἐμπειρικὴ γνώση τῶν κανόνων τῆς ὀρθογραφίας τῆς μουσικῆς σημειογραφίας. Ἀκολουθεῖται ἡ ἀπὸ αἰώνων παράδοση διδασκαλίας τῆς Ψαλτικῆς Τέχνης, ἡ ὁποία στηριζόταν στὶς βυζαντινὲς καὶ μεταβυζαντινὲς Μεθόδους ‘θέσεων’ (Παπαδικῆς, Στιχηραρίου, Κρατημάτων κ.λπ.). Ἡ ἐφαρμογὴ τῶν πορισμάτων τῆς Ἀναλύσεως στὴν Διδακτικὴ τοῦ ἐκκλησιαστικοῦ μέλους, εἶναι δυνατὸν νὰ ὁδηγήσει στὴν ἐπινόηση καὶ ἐφαρμογὴ συγχρόνων μεθόδων διδασκαλίας, ἐμπνευσμένων καὶ θεμελιωμένων μὲν στὴν παλαιὰ ψαλτικὴ παράδοση, περισσότερο δὲ ἀποτελεσματικῶν στὴν προσέγγιση τοῦ ἔμψυχου ὑλικοῦ, ποὺ ὁ δάσκαλος ἔχει στὴ διάθεσή του.
Ἐκδόθηκε Ἡ ἐργασία ἐκδόθηκε στὰ Πρακτικὰ τοῦ Συνεδρίου, ἔκδοση Τμήματος Μουσικῶν Σπουδῶν τῆς Σχολῆς Καλῶν Τεχνῶν τοῦ Ἀ.Π.Θ., Θεσσαλονίκη 2006, σελ. 337-372 (ὁ Τόμος προεκδόθηκε τοῦ Συνεδρίου).
Tὸ pdf τῆς ανακοινώσεως μπορεῖτε να βρεῖτε καὶ νὰ κατεβάσετε ἀπὸ ΕΔΩ.
