Συντάκτης: Alexandros Iatridis

Συνέδριο 2^ο Διεθνὲς Μουσικολογικὸ καὶ Διεπιστημονικὸ Συνέδριο

Θεματική   «“Ἀπὸ Χοροῦ καὶ Ὁμοθυμαδόν” – Ἐξελίξεις καὶ Προοπτικὲς τῆς Διεπιστημονικῆς Ἔρευνας γιὰ τὴν Ψαλτική»

       Διοργάνωση    Τομέας Ψαλτικῆς Τέχνης καὶ Μουσικολογίας τῆς Ἀκαδημίας Θεολογικῶν Σπουδῶν Βόλου, μὲ τὴν αἰγίδα τῆς Ἱ.Μητροπόλεως Δημητριάδος καὶ Ἁλμυροῦ

   Τόπος, Χρόνος   Βόλος, 09-11/06/2016 (Συνεδριακὸ Κέντρο «ΘΕΣΣΑΛΙΑ»)

       Ἀ­να­κοί­νω­ση    «Οἱ θεολογικὲς διδασκαλίες τοῦ Ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Σιναΐτου περὶ Ψαλμωδίας, ὅπως ἀποτυπώνονται στὴν συγγραφὴ αὐτοῦ “Κλίμαξ τῶν Ἀρετῶν”»

         Πε­ρί­λη­ψη    Ὁ Ἅγιος Ἰωάννης ὁ συγγραφέας τῆς «Κλίμακος», ὁ ἡγούμενος τῆς Ἱερᾶς Μονῆς Ἁγίας Αἰ-κατερίνης τοῦ Σινᾶ, εἶναι ὁ συγγραφέας τῆς περίφημης ἀσκητικῆς συγγραφῆς «Ἡ Κλίμαξ τῶν Ἀρετῶν». Στὸ κλασσικὸ αὐτὸ ἔργο, ὁ Ἅγιος Ἰωάννης περιγράφει μία σοφὴ μέθοδο, διὰ τῆς ὁποίας ὁ ἄνθρωπος μπορεῖ νὰ ἐγείρεται ἀπὸ τὸν ὕπνο τῆς ραθυμίας καὶ νὰ πλησιάζει τὸν Θεό, διὰ τῆς πνευματικῆς ζωῆς. Κατὰ τὴν διάρκεια τῆς μάχης μὲ τὸ ἐγώ του, ὁ ἄνθρωπος πρέπει νὰ ἀνέβει μία ἀνοδικὴ πορεία τριάντα ἀρετῶν, προκειμένου νὰ φθάσει στὰ τελευταῖα σκαλοπάτια τῆς «Κλίμακος», ποὺ εἶναι ἡ πίστη, ἡ ἐλπίδα καί, τελικῶς, ἡ ἀγάπη. Σύμφωνα μὲ τὶς διδασκαλίες τῶν ὀρθοδόξων Πατέρων τῆς Ἐκκλησίας, ἡ Ψαλμωδία εἶναι ἕνα πολύτιμο ἐργαλεῖο, ἕνα ἀπαραίτητο ὄργανο καὶ βοήθημα γιὰ ὅποιον ἐπιθυμεῖ νὰ σώσει τὴν ψυχή του. Πρόκειται γιὰ ἕνα ἐξαιρετικὸ μέσο προσευχῆς, εὐχαριστίας καὶ δοξολογίας τοῦ Ἁγίου Τριαδικοῦ Θεοῦ. Ἐντούτοις, ὁ Ἰωάννης τῆς Κλίμακος δὲν περιγράφει μόνον τὶς θετικὲς ἐπιδράσεις τῆς Ψαλμωδίας στὴν ἀνθρώπινη ψυχή, ἀλλά, ἐπίσης, προειδοποιεῖ τὸν πιστὸ γιὰ τοὺς κινδύνους, τοὺς ὁποίους μπορεῖ νὰ ἀντιμετωπίσει, ὅποιος δὲν κάνει σωστὴ χρήση τῆς Ψαλμωδίας. Αὐτὸ συμβαίνει, διότι στὴν ἀνθρώπινη ψυχὴ ὑπάρχουν πολλὰ πάθη, ὅπως, ἐγωισμός, ἐγωπάθεια, ἐγωκεντρικότητα, ὑπερηφάνεια, ὑπεροψία, κενοδοξία, οἴηση, φιλαρέσκεια καὶ ἄλλα, τὰ ὁποῖα μποροῦν νὰ μετατρέψουν τῆς Ψαλμωδία ἀπὸ ὄργανο σωτηρίας σὲ ὄργανο ἀπωλείας καὶ θανάτου τῆς ψυχῆς.

          Ἐκδόθηκε      Ἡ παροῦσα Κεντρικὴ Ὁμιλία ἐκδόθηκε δίγλωσση, σὲ Ἑλληνικὴ καὶ Ἀγγλικὴ γλῶσσα (σὲ δίστηλο κείμενο στὶς σελ. 25-68 καὶ ὁ Χαιρετισμὸς τοῦ Συνεδρίου στὶς σελ. 12-14), στὰ Ἠλεκτρονικὰ Πρακτικὰ τοῦ Συ­νεδρίου. Ἐπιμελητὲς Ἐκδόσεως: Κωνσταντῖνος Χαριλ. Καραγκούνης – Κωστὴς Δρυγιανάκης, ἔκδοση Τομέα Ψαλτικῆς Τέχνης καὶ Μουσικολογίας τῆς Ἀκαδημίας Θεολογικῶν Σπου-δῶν Βόλου, ἐκδόσεις «ΕΚΔΟΤΙΚΗ ΔΗΜΗ-ΤΡΙΑΔΟΣ», Βόλος Δεκέμβριος 2017, σελίδες 470 (ISBN-13: 978-618-82650-7-3). Ὁ Τόμος τῶν Ἠλεκτρονικῶν Πρακτικῶν εἶναι ἀναρτημένος στὸν ἰστότοπο τοῦ Τ.Ψ.Τ.Μ. τῆς Ἀ.Θ.Σ.Β. (www.tomeaspsaltikis.gr) ἐδῶ: (https://tomeaspsaltikis.gr/el/ἠλεκτρονικὰ-πρακτικὰ-τοῦ-2ου-δμδσ-το/ ).

Συνέδριο Α΄ [Η΄] Συνάντηση Ἑλλήνων Βυζαντινολόγων

       Διοργάνωση    Ἐθνικὸ καὶ Καποδιστριακὸ Πανεπιστήμιο Ἀθηνῶν – Ἐθνικὸ Ἵδρυμα Ἐρευνῶν, ὑπὸ τὴν αἰγίδα τῆς Ἑλληνικῆς Ἐπιτροπῆς Βυζαντινῶν Σπουδῶν

   Τόπος, Χρόνος   Ἀθήνα, 16-18/12/2015 (Κεντρικὸ Κτήριο Πανεπιστημίου Ἀθηνῶν)

       Ἀ­να­κοί­νω­ση    «Ἕνα Σπάραγμα Βυζαντινοῦ Ἐκκλησιαστικοῦ Μουσικοῦ Χειρογράφου στὴ Συλλογὴ τῆς “Φιλαρχαίου Ἑταιρείας Ἁλμυροῦ “ Ἡ Ὄθρυς”»

         Πε­ρί­λη­ψη    Τὰ ἐκκλησιαστικὰ μουσικὰ χειρόγραφά της Φιλαρχαίου Ἑταιρείας Ἁλμυροῦ «Ἡ Ὄθρυς» ἀπαρτίζουν μία μικρὴ ἀλλὰ πολύτιμη συλλογή, ἀποτελούμενη ἀπὸ ἑπτὰ βυζαντινοὺς καὶ μεταβυζαντινοὺς κώδικες, ἀνάμεσα στοὺς ὁποίους ἕνα ὀγκῶδες Στιχηράριο τοῦ 14ου – 15ου αἰῶνος, μία αὐτόγραφη Παπαδικὴ τοῦ σπουδαίου μελουργοῦ καὶ διδασκάλου τῆς Ψαλτικῆς Τέχνης Παναγιώτου τοῦ νέου Χρυσάφου (17ος αἰ.) καὶ ἕνα αὐτόγραφο Δοξαστάριο τοῦ Πρω–τοψάλτου τῆς Μεγάλης του Χριστοῦ Ἐκκλησίας Πέτρου Βυζαντίου (β΄ μισὸ 18ου αἰῶνος). Ἡ συλλογὴ αὐτὴ ἔχει περιγραφεῖ ἀναλυτικὰ καὶ παρουσιαστεῖ ἀπὸ τὸν γράφοντα σὲ παλαιό–τερα συνέδρια καὶ μία ἐκτενέστατη εἰσαγωγὴ τοῦ θέματος εἶναι ἤδη δημοσιευμένη. Τότε εἶχε ἀφεθεῖ μία μόνο ἐκκρεμότητα, ἐξαιτίας τῆς σπουδαιότητας καὶ τῆς δυσκολίας τοῦ ζητήμα-τος. Πρόκειται γιὰ ἕνα σπάραγμα ἐκκλησιαστικοῦ μουσικοῦ χειρογράφου -ἕνα φύλλο ὅλο-ὅλο-, σαφῶς βυζαντινῆς χρονικῆς περιόδου, ὅπως τεκμαίρεται ἀπὸ διάφορα στοιχεῖα, ἄρα παλαιότερο ὅλων τῶν ἄλλων χειρογράφων τῆς συλλογῆς, τὸ ὁποῖο χρησιμοποιήθηκε στὴ σταχωση τοῦ ὑπ’ ἀριθμὸν 14 μουσικοῦ χειρογράφου τῆς Φ.Ἑ.Ἁ., προκειμένου νὰ καλύψει ἐσωτερικὰ τὴν πινακίδα τοῦ ἐμπρόσθιου ἐξωφύλλου αὐτοῦ. Ἀπὸ τί εἴδους μουσικὸ κώδικα προέρχεται τὸ σπάραγμα; Ποιό τὸ περιεχόμενό του; Ποιός ὁ γραφεύς του καὶ τὰ ὑλικὰ γρα-φῆς; Τί προσπάθειες ἀποκατάστασης ἔγιναν καὶ μὲ ποιά τεχνικὰ μέσα προσεγγίσθηκε τὸ κείμενό του; Τί μαρτυρεῖ ἡ ὕπαρξη αὐτοῦ του σπαράγματος γιὰ τὴν ψαλτικὴ παράδοση τῆς περιοχῆς τοῦ Ἁλμυροῦ καὶ τῆς Μαγνησίας, γενικότερα; Σὲ ὅλα τὰ προηγούμενα ἐρωτή-ματα προσπαθεῖ νὰ ἀπαντήσει ἡ παροῦσα μελέτη.

          Ἐκδόθηκε    Ἡ Ἀνακοίνωση εἶναι ὁλοκληρωμένη καὶ ἀναμένονται οἱ ὁδηγίες σελιδοποιήσεώς της, προκειμένου νὰ κατατεθῆ πρὸς ἔκδοση στὰ Πρακτικὰ τοῦ Συνεδρίου.

          Θεματική    «Μάγνητες καὶ ὁ Πολιτισμὸς τῆς Θάλασσας τοῦ Αἰγαίου»

       Διοργάνωση    Ἱερὰ Μητρόπολις Δημητριάδος καὶ Ἁλμυροῦ – Μαγνήτων Κιβωτὸς γιὰ τὴν Διάσωση τοῦ Πολιτιστικοῦ Ἀποθέματος.

   Τόπος, Χρόνος   Βόλος, 04-05/12/2015 (Συνεδριακὸ Κέντρο «ΘΕΣΣΑΛΙΑ»)

       Ἀ­να­κοί­νω­ση    «“Θαλάσσης ‘ἀπεικονίσεις’ ἐν ἤχῳ φωνῆς” – Ἡ θάλασσα καὶ ὁ κόσμος της στὴν ὀρθόδοξη ὑμνογραφία καὶ ψαλτικὴ μελοποιία»

         Πε­ρί­λη­ψη    Ἡ Ἁγία Γραφὴ καὶ ἡ ὀρθόδοξη ὑμνογραφία ποὺ ἐμπνέεται ἀπὸ αὐτὴν εἶναι πλήρεις ἀναφο– ρῶν, γεγονότων καὶ περιγραφῶν, οἱ ὁποῖες σχετίζονται μὲ τὴν θάλασσα καὶ τὸν κόσμο της. Ἡ βυζαντινή, μεταβυζαντινὴ καὶ νεώτερη Ψαλτικὴ Τέχνη καλεῖται νὰ «παριστᾶ» διὰ τοῦ ἐκκλησιαστικοῦ μέλους ὅσα ἡ ὑμνογραφία ἐξυμνεῖ περὶ τὴν θάλασσα καὶ περὶ «πάντων τῶν ἐν αὐτῇ», ἀναλαμβάνοντας, ὄχι μόνο ρόλο ὑμνωδοῦ, ἀλλὰ καὶ …εἰκαστικοῦ δημιουργοῦ. Ὅταν, λοιπόν, ἡ Ψαλτικὴ Τέχνη «ζωγραφίζει» τὴν θάλασσα, οἱ Ἱεροψάλτες, ἑρμηνευτὲς τῶν θείων της μελῶν, καταδύονται στὰ ἀπύθμενα βάθη τῆς ἱερᾶς μουσικῆς τέχνης.

Τὸ pdf τῆς ανακοινώσεως μπορεῖτε να βρεῖτε καὶ νὰ κατεβάσετε ἀπὸ ΕΔΩ.